Vesti i događaji

Nesvrstani svet

Otvaranje izložbe: sreda, 1. septembar 2021. godine, u 18 časova

Muzej afričke umetnosti, Andre Nikolića 14

Povodom obeležavanja šest decenija od Prve konferencije Pokreta nesvrstanih koja se održala u Beogradu 1. septembra 1961. godine, Muzej afričke umetnosti realizuje izložbu Nesvrstani svet.

Na svetskom planu Pokret nesvrstanih bio je usmeren na borbu naroda za slobodu i njihovu emancipaciju od spoljne kontrole i ekonomske eksploatacije, ali i na međusobnu podršku koje su sve države članice pružale kroz ideju dekolonizacije. Iako se Pokret nesvrstanih javio u vreme veoma izraženih hladnoratovskih odnosa u svetu podeljenom na dva bloka (istočni i zapadni), sama Prva konferencija održana je u duhu proaktivnog odnosa takozvanih „neangažovanih“ s ciljem stvaranja jedne nove alternative – novog sveta. Prva konferencija je utoliko značajna što je postavila osnove za neke od ključnih ideja koje će doživeti svoju razradu i dopunu u nastupajućim godinama i konferencijama koje su, nakon Beogradske, održavane širom nesvrstanog sveta. Šezdeset godina kasnije, nalazimo da su neke od tada izraženih ideja izrazito aktuelne. Iako na drugi način, svet je i danas podeljen, borba za nezavisnost i dalje se vodi na raznim frontovima, a diskriminacija, eksploatacija resursa i rat, iako ponekad u veoma izmenjenom obličju, glavni su modus operandi međunarodnih odnosa.

Na Beogradskoj konferenciji usvojeni su ključni elementi jedne nove političke platforme koja je podrazumevala borbu za mir i razoružanje, a protiv podele na ekonomske i vojno-političke blokove. Alternativa nesvrstavanja jasno je istupala protiv imperijalizma, rasizma, aparthejda i svih oblika rasne segregacije, kao i ekonomske i političke dominacije, zalažući se za antikolonijalizam, emancipaciju, jednakost, mir, saradnju i solidarnost. Izložba Nesvrstani svet upravo se osvrće na težinu, značaj i pâtos koji i danas ovi pojmovi nose. Bilo da su svedeni na protestne parole, ili im se pristupa analitički kao društveno-istorijskim i kulturološkim kategorijama, ovi pojmovi danas izrazito rezoniraju. Izložba ukazuje na način na koji su se oni nekada kroz zvanične medije propagirali i kako su oživljavani da pokreću društvo na akciju i osvešćenje sopstvene šire globalne pozicije. Antikolonijalizam, emancipacija, jednakost, mir, saradnja i solidarnost parole su za pojedinačne i grupne identitetske pozicije. One ulivaju snagu i moć pojedincima i narodima, ali – bez angažovane realizacije ostaju samo puke reči i isprazna obećanja. Njih možemo doživeti kao noseće stubove za izgradnju sveta, promišljenog, ali i izmišljenog, materijalizovanog kroz spomenike i sećanja, ali i onog koji uvek izmiče, pa ipak, kojem je – zbog univerzalnosti njihovog karaktera – moguće bezrezervno težiti.

Komplementarni deo izložbe Nesvrstani svet čini digitalna mapa na sajtu www.nesvrstani.rs koja će biti svečano objavljena za javnost neposredno pred otvaranje izložbe. Ovaj baštinski priključak (plug-in) izložbe, mapira nesvrstanu baštinu i baštinu nesvrstanih koja je pronađena u brojnim arhivima i (donekle) svrstana u nasleđe Prve (1961) i Devete (1989) konferencije Pokreta nesvrstanih održanih u Beogradu, kao i njihovih derivata, različitih akcija, perioda, spomena, jubileja, obeležja i sličnih znakova pored puta na osnovu kojih danas čitamo (dis)kontinuitete nesvrstanosti u Beogradu.

Izložbu Nesvrstani svet koncipirao je kustoski tim Muzeja afričke umetnosti koji čine Emilia Epštajn, Ana Knežević i Milica Naumov, i dr Nemanja Radonjić, naučni saradnik Instituta za noviju istoriju Srbije. Dokumentarne materijale za izložbu i digitalnu mapu ustupili su Istorijski arhiv Beograda, Arhiv Jugoslavije, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Muzej grada Beograda, Muzej Jugoslavije, Radio Beograd i Radio-televizija Srbije.

Prateći deo izložbe predstavlja stručni skup (forum) NAMTalks koji će se održati u MAU, u četvrtak, 2. septembra, od 9:30 do 17 časova. U razgovorima učestvuju domaći i inostrani stručnjaci, profesori i javni radnici, bivše diplomate i novinari, akteri u samim društveno-istorijskim realnostima šezdesetih godina prošlog veka, koji će diskutovati o odnosima istorije i diplomatije, ali i nevidljivim, odnosno izostavljenim istorijama, kao i „kulturi pamćenja i prirodi zaboravljanjaˮ nesvrstane Jugoslavije.

Forum – NAMTalks

Dan nakon otvaranja izložbe Nesvrstani svet, 2. septembra 2021. godine, u Muzeju afričke umetnosti (MAU), u okviru pratećih programa izložbe, održava se stručni skup NAMTalks. Tim povodom, gosti Muzeja su domaći i stručnjaci iz zemalja u regionu i svetu koji se u svom teorijskom i naučnom radu, ali i kao svedoci vremena i učesnici u ovim istorijskim događajima, osvrću na pitanja o materijalnom i nematerijalnom nasleđu, istoriji i reprezentaciji Pokreta nesvrstanih, ali iznose i svoje poglede po pitanju njegove budućnosti.

Nesvrstanost je od samih svojih začetaka imala tendenciju da obuhvati pun opseg ljudskog delovanja. Ovaj pokret i ideja ponudile su mrežu uvezivanja ne samo političara i država već i prostor za susretanja ljudi sličnih afiniteta, razmenu ideja o preoblikovanju ljudskog društva i međukulturnu saradnju. Danas je važno govoriti i o istoriji ovog pokreta, osvetliti ulogu Jugoslavije i izbeći potiskivanje, zatamnjivanje, bilo koji oblik zanemarivanja ovog važnog aspekta globalne i istorije ovih prostora. Danas, u 21. veku, sa novim političkim promenama u svetu i sve aktuelnijim problemima koji izviru iz politike sile, ideje nesvrstanih i alternativna geografija novog sveta deluju kao izrazito važne teme za diskusiju. Dana 2. septembra 2021. dvanaest stručnjaka za ovu oblast sumiraće svoja aktuelna promišljanja kroz razgovore na teme o istoriji, kulturi, diplomatiji nesvrstane Jugoslavije, prirodi sećanja i zaboravljanja.

Prijavljivanje obavezno na: Ova adresa el. pošte je zaštićena od spambotova. Omogućite JavaScript da biste je videli.

*Usled Covid-19 zdravstvenih propisa ograničen broj učesnika.

**Obavezno je nošenje zaštitnih maski tokom boravka u muzeju.